Het Oost-Vlaamse fiets-en wandelmagazine, StapAf maakte vorig jaar een mooie toegankelijke editie, StapAf+. Een prachtige uitgave met een Nederlandse reisblogster (!) in de spotlights. Ik sta op de cover en nog eens vijf pagina’s met prachtige foto’s! 

Samen met vriendin Else en haar twee lieve meisjes ging ik op pad om voor deze toegankelijke StapAf+ één van de routes voor het routeboekje te testen. En om het nuttige aan het aangename te paren (mooi toch die Belgische variant?) verbleven wij ook een weekendje op de Gavers. Bekijk hier het hele magazine of lees het artikel hieronder.

Op rolletjes. Toegankelijk weekendje weg in de Gavers in de Vlaamse Ardennen 

De Vlaamse Ardennen associeer je doorgaans met stevige kuitenbijters. Toch kan je er ook vlot met de rolstoel uit de voeten, bijvoorbeeld op het jaagpad langs de Dender in de buurt van Geraardsbergen. Reisblogger Eelke Kelderman zocht het voor ons uit.

Met z’n nukkige kasseien en een stijgingsgraad van 20% staat de Muur van Geraardsbergen bekend als een van de meest notoire hellingen uit het wielrennen in Vlaanderen. Amper twee kilometer verderop is van de wielergekte nauwelijks iets te merken. Provinciaal Domein De Gavers ligt in de groene vallei van de rivier de Dender. Met een recreatievijver, tal van sportfaciliteiten, een overdekt zwembadcomplex en verschillende verblijfsmogelijkheden is het een perfecte uitvalsbasis voor een weekendje weg in de Vlaamse Ardennen. En rolstoelvriendelijk bovendien!

Eelke met vriendin en kinderen voor de rolstoeltoegankelijke bungalow op Provinciaal domein de Gavers
De rolstoeltoegankelijke bungalow op Provinciaal Domein de Gavers.

Knooppuntenroute

In De Gavers vertrekt een toegankelijke fietsknooppuntenroute, die ik samen met vriendin Else en haar dochtertjes Juna en Issi wil verkennen. Dat doen we na een verkwikkende nachtrust en een stevig ontbijt in een aangepaste bungalow op het domein. Bij de fietsenverhuurdienst van de Gavers staat een toffe handbike te blinken, naast een tandem met een stoel voorop. Maar daarvoor moet je over gespierde armen en benen beschikken, dus ik blijf zitten in mijn elektrische rolstoel, die ook zo’n 15 kilometer per uur haalt. Juna gaat voor een kloeke meisjesfiets. Issy voelt zich veiliger op een aanhangfiets, die we aan de tweewieler van Else haken.

Eelke op een ophaalbrug
Brug over de Dender bij Zandbergen

Koude douche

Parkwachter Patrick begeleidt ons naar het eerste fietsknooppunt. Onderweg passeren we de gebouwen van ’t Schipken, de jeugdherberg van De Gavers. Ook die draagt het toegankelijkheidslabel, en dat wil ik graag even bekijken. De prima kamers hebben een privébadkamer met een douchestoeltje aan de wand en beugels bij het toilet. Eén minpuntje: de douchekop heeft geen losse slang, maar zit vast aan de wand. Een plons koud water op je kop is daardoor vaak het gevolg. De uitbater kijkt me beduusd aan wanneer ik het voor hem demonstreer: zo had hij het nog niet bekeken.

Kasseistrook

De start van de route betekent meteen ook een kleine hindernis. Bij Knooppunt 74 bestaat de aanloop naar het bruggetje over de Dender uit een grillige kasseistrook met hier en daar een put in het wegdek. Het toegankelijke traject suggereert een ommetje via de grote brug even verderop, maar ik hou wel van een uitdaging en besluit het erop te wagen. Uiteindelijk dender ik zonder noemenswaardige problemen over de Dender heen, maar ik begrijp nu ook goed waaraan de Vlaamse kasseien hun reputatie verdienen.

Op de route een paar kasseien, maar gelukkig nooit heel lang.

Zouden we?

Het eerste deel van de rit leidt ons via rustige wegen langs prachtige gouden velden en stemmige dorpjes als Schendelbeke en Vloerzegem, waar in de schaduw van het idyllische kerkje opnieuw een kasseistrook wacht. Het bankje bij de begraafplaats nodigt ons uit voor een korte pauze en een snelle hap. Voor het eerst valt het ons op hoe vlak alles hier is, hoewel de benaming Vlaamse Ardennen anders doet vermoeden. Het maakt ons extra benieuwd naar de beruchte Muur, hoewel die volgens ingewijden volstrekt ontoegankelijk is voor wie in een rolstoel zit. Zouden we toch niet een keertje…?

Jaagpad

In Zandbergen knopen we aan bij het jaagpad langs de Dender. Vanaf daar kruisen we alleen nog wandelaars en fietsers in een uitgesproken groene omgeving. De picknicktafel bij de metalen ophaalbrug aan het Sas van Idegem blijkt bezet, dus besluiten we om nog even verder te fietsen. Voor we het goed beseffen staan we weer aan de rand van De Gavers, waar we een bankje bij de grote vijver zoeken om onze picknick soldaat te maken en het programma voor de rest van het weekend bespreken.

Picknicken bij de Gavers, met op de achtergrond WOW-waterpark.
Mooie fietspaden zonder autoverkeer
Het Jaagpad langs de Dender… met ruisende populieren en soms een snelle wielrenner

Gaversbad

De meiden kijken vol ontzag naar de surfbikes op het water en de klauterende kinderen in het WOW-waterpark aan de overkant, maar uiteindelijk kiezen ze toch voor een duik in het Gaversbad. Ik laat me rondleiden door een van de redders – prachtige naam voor wat wij in Nederland een badmeester noemen – en ben aangenaam verrast door wat ik zie: het zwembad beschikt over een doucherolstoel en een liftje om in het water te komen. Ook de sauna maakt me gelukkig: er is helemaal niemand, en dat blijkt geen uitzondering. Heerlijk rustig, en de doucherolstoel past net tussen de saunadeuren.

Geraardsbergen mattentaartjes eten op domein de Gavers
Geraardsbergen mattentaartjes eten op domein de Gavers.

Dan toch!

De volgende dag begint met minigolf en go-carts (skelters) voor de meisjes en Geraardsbergse mattentaarten uit het winkeltje op domein de Gavers voor Else en mij: een lokale lekkernij op basis van eieren, amandelen en gestremde melk. En plots begin ik weer over de befaamde Muur. Else heeft aan één blik genoeg om mijn gedachten te raden, en ze weet intussen ook dat ze me niet kan ompraten. We pakken onze spullen en nemen de auto richting Geraardsbergen: een leuk stadje met fijne terrasjes. Een uur later post ik een foto van m’n trotse zelf bovenop de legendarische helling, met de Mariakapel in de rug. De rit daarheen zou ik niemand aanbevelen (ik hobbelde zowat uit m’n rolstoel), maar soms is iets pas leuk als het moeite kost…

Gehaald! De Muur van Geraardsbergen is een beroemde kasseienweg in de wielerwereld. Met een lengte van 1075 meter en een gemiddeld stijgingspercentage van 9,1% en een maximum van 20% een pittige uitdaging.

Verblijf De Gavers

Op het kampeerterrein van Provinciaal Domein De Gavers staan vijf nieuwe bungalows voor acht personen met een groot terras en uitzicht op het water. Eén ervan is rolstoeltoegankelijk en draagt het A-label. “Alleen het bed bleek een beetje laag, maar dat was snel opgelost”, zegt Eelke. “Ik zat nog maar net met m’n voeten omhoog op het terras, of daar stond de parkwachter al met een paar betonnen tegels om het probleem te verhelpen. Kijk, daar hou ik van.” Ook de rest van het domein is vlot toegankelijk, met aangepaste fietsen, een strandzone met een betonweg tot in het water en liften in het zwembad het Gaversbad en bij de aanlegsteiger voor de rondvaartboot. (Bekijk ook de foto’s van de rolstoeltoegankelijke bungalow).

Het Bruggenhuis

Klinken op een geslaagd weekend deden Eelke en co in Het Bruggenhuis, een voormalig schipperscafé met een heerlijk terras aan de Dender, een beperkte kaart met huisbereide gerechten en een ruime selectie bieren. Op vrijdagavond pik je er jazzconcerten mee. Het Bruggenhuis is vlot toegankelijk en heeft een (klein) aangepast toilet. De auto parkeer je voor de deur.

Eelke blogt

Als rolstoelgebruiker en reisblogger is Eelke Kelderman in Nederland een autoriteit op het vlak van toegankelijk toerisme. Ze wordt regelmatig gevraagd om vakantieverblijven op toegankelijkheid te screenen, en dat doet ze streng maar rechtvaardig. Voor deze StapAf nodigden we haar uit om een van onze toegankelijke routes te verkennen, gekoppeld aan een weekendje in De Gavers. Een uitgebreide screening van het vakantiehuis en de faciliteiten op het park vind je ook op haar website.

Routekaart uit wandel- en fietsmagazine StapAf+

 

Bekijk hier de routekaart van onze fietsroute (16km).

StapAf+ verscheen in een oplage van 15.000 exemplaren, een papieren versie bestel je hier. Een digitaal exemplaar vind je hier. Bij het blad zit een extra boekje met vijf wandelroutes en drie fietsroutes die geschikt zijn voor rolstoelgebruikers.

Meer informatie over wandelen, fietsen en overnachten in Oost-Vlaanderen vind je ook op de website van Toerisme Provincie Oost-Vlaanderen.

 

 

Het voelt bijzonder plezant wanneer ik door Toerisme Vlaanderen uitgenodigd word voor een blogtour langs de Belgische kust. Grappig te merken dat mijn ‘collega’s’ van Toegankelijk Vlaanderen naijverig naar mijn boekje kijken en ik juist hun producten en werkwijze als vast onderdeel van Toerisme Vlaanderen graag in Nederland zou zien.

Het plan
Het hele idee om mijn bus thuis te laten ontstaat wanneer ik romantische verhalen hoor over de, al meer dan honderddertig jaar bestaande, Kusttram. De rolstoeltoegankelijke Kusttram rijdt elke tien minuten tussen het noordelijke Knokke-Heist en het zuidelijke De Panne. Met achtenzestig haltes over een afstand van zeventig kilometer is er dus altijd wel eentje in de buurt. In mijn hoofd maak ik een plaatje van een ouderwetse tram, zo eentje uit het Openluchtmuseum. Stiekum zie ik ook vrouwen met mooie hoepeljurken en kanten parasols, kofferdragers en veel stoom voor me. Misschien komt het ook door de bestemming. Oostende, Stad aan Zee. Een badplaats die geschiedenis ademt. Flaneren over de kilometers lange boulevard en de koninklijke gaanderijen…

Mijn treinreis wordt geboekt bij NS-International en in overleg kiezen we drie hotels langs de kust. Twee nachten in Oostende, eentje in Middelkerke en als laatste een nacht in het meest zuidelijke De Panne. Ik zoek restaurants en leuke dingen om te doen. Ondanks de geweldige gids ‘De Vlaamse kust‘ toch nog een hele zoektocht want hoe weet je of iets naast dat het toegankelijk is, ook leuk is? Ik wil jullie natuurlijk wel de fijnste plekjes laten zien! Een goede hulp is ook de app OnWheels. Bij de voorbereidingen blijkt helaas dat van de achtenzestig tramhaltes, vijfentwintig haltes nog niet toegankelijk zijn. Helaas precies de haltes dichtbij onze hotels zijn niet toegankelijk (overzicht toegankelijke tramhaltes). Oke, beetje jammer maar iets verder rollen dan maar. Komt vast wel goed.

Ik kijk uit naar een nieuw avontuur. Ik vertrek op dinsdagochtend vroeg met de trein vanuit Utrecht en stap over in Rotterdam. Mijn zusje Femke stapt volgens plan in op station Dordrecht, vervolgens stappen we er weer uit in Antwerpen (mooi station!) en gaan direct weer de trein in met bestemming Oostende. In Nederland regel je in-en-uitstapassitentie* minimaal een uur voor vertrek. België rekent voor buitenlandse reizen met overstap achtenveertig uur! Ruim van te voren boeken dus. Ik regel ook direct de terugreis. Je hoeft overigens niet zelf met de Belgische spoorwegen te bellen, de NS regelt dat.

Station Antwerpen
Station Antwerpen

Oostende, hotel Bero
Eenmaal uit de internationale trein stap je vanaf het perron zo de boulevard van Oostende op. De meeuwen verwelkomen je. Geen frituur luchten hier. Dat realiseren we ons wanneer we bij een kraampje een bakje gefrituurd visassortiment bestellen en het al voorgefrituurde bakje vis uit de vitrine in de magnetron verdwijnt… huh, ja echt! De vismadam ruilt gelukkig zonder mokken ons bakje slappe hap om voor wat garnaaltjes met cocktailsaus. ‘Er mag niet gefrituurd worden op de boulevard dus moeten we het helaas zo doen, let op je bakje vis hoor, de meeuwen zijn brutaal’, vertelt zij ons. In tien minuutjes wandelen we naar hotel Bero. De kamer blijkt heerlijk ruim en goed toegankelijk, precies zoals beschreven in de super praktische gids ‘Toegankelijke vakantieverblijven in Vlaanderen en Brussel’ (pagina 33). Wij boekten kamer 204. Kijk het filmpje voor een duidelijk beeld. Het hotel heeft zeventig kamers en is behoorlijk standaard ingericht. Niet per se een Eelke droomt stek dus, maar langs de Vlaamse kust blijkt dat gewoon moeilijk te vinden. Zeker in de categorie rolstoeltoegankelijk. Hotel Bero blijkt wel een echt familiehotel, eigenaar Michel Bero, in korte broek met V-hals trui, vertelt ons enthousiast over zijn vader, zijn zoons, de uitbreiding van het hotel en de naamsverandering, wanneer hij de laatste ochtend eventjes aanschuift aan ons ontbijttafeltje. Mooi verhaal en ineens krijgt Bero toch een persoonlijk tintje! Ontbijten met champagne en zalm is trouwens ook wel fijn luxe.

Magisch zand en de Ostensche Strever
Uit ons hotel lopen we, na het inchecken, direct het strand op voor ‘Disney Sand Magic’. Veertig kunstenaars uit twaalf landen creeërden in amper vier weken de wereld van Disney in zand. Wauw. Wat een schittering en kracht in de gezichten van Belle, Peter Pan, Mickey, Spiderman en al die andere bekende disneyfiguren. Ik ben niet eens zo’n enorme Disney-fan maar leuk is het zeker. De paden zijn, op een enkele gleuf tussen de rubberen tegels na, prima rolstoelgeschikt en overal staan bankjes voor een tussentijdse stop. Reken een uur voor dit bezoek, dit jaar nog te zien tot 10 september. Volgend jaar waarschijnlijk weer een nieuw thema.
Onderhand zijn wij na deze lange reisdag wel toe aan ‘lekker onderuit’ met een fijn glaasje. Om de hoek van ons hotel vinden we café Botteltje. Maar liefst zestien bieren op het vat en nog een enorm assortiment in de fles. We maken het ons makkelijk en kiezen het eigen gebrouwen, zacht blonde, maar stevige huisbier de ‘Ostensche Strever’ met een schaaltje La Trappe Kwadrupel bitterballen! Mjam… Dat biertje hakt erin dus daar bestellen we maar gauw een pannetje mosselen bij…  Amai, ze zwemmen in La Trappe wit. Gelukkig is er ook een toegankelijk toilet, met al dat bier in de blaas.

Oostende, Disney Sand Magic 2017
Oostende, Disney Sand Magic 2017
Aan de huisgebrouwen Ostensche strever bij Botteltje!
Aan de huisgebrouwen Ostensche strever bij Botteltje!

Napoleon en moderne kunst
De volgende dag stappen we voor het eerst in de tram op zoek naar Fort Napoleon. Vanuit het station nemen we de tram richting Knokke. Mijn romantische beeld stort een beetje in. Het blijkt toch een heel gewone tram… de loodzware rolstoelplank blijkt niet goed aan te sluiten en blijft tien centimeter omhoog staan. Waar is die romantische, oersterke hutkofferdrager als je ‘m nodig hebt… maar ja ik heb m’n hoepelrok dan ook niet aan. Met hulp van sterke medepassagiers overbrug ik, zonder plank, de gapende kier tussen tram en perron. Later blijkt dit overigens geen unieke situatie… We letten vervolgens niet op en missen de juiste tramhalte (Duin en Zee) en stappen een halte te ver uit. Op aanraden van enkele medepassagiers lopen we wel ‘even’ terug. Het is inderdaad een mooie wandeling door de duinen en over de zeedijk. Best te doen (3,5 km), maar niet als het miezert en waait… beter gewoon de goede halte, Duin en zee dus, uitstappen.

Zeedijk, in de wind
Zeedijk, in de wind
Oostende fort Napoleon
Oostende, fort Napoleon

In het vijfhoekige fort Napoleon ontmoeten wij de franse soldaat Francois. Al tweehonderd jaar waakt hij over de gangen en caponnières (schuilhutten) van het fort en met heerlijk zwoel frans accent neemt hij je mee naar het harde leven van de soldaten in de tijd van Napoleon. Goed toegankelijk, soms wat hobbelig over de steentjes in het fort. De lift is niet al te groot (deur 78 cm, diepte 114cm). Met het goed toegankelijk fietsveer gaan we terug naar de westoever, het centrum van Oostende. Er blijkt ook een groep oude van dagen op de boot te wachten. Volgens de schipper moet en zal ik daarbij aansluiten. Aan mijn gezicht zie je hoe leuk ik dat vind :-).

Oostende, Fietsveerboot
Oostende, Fietsveerboot

Terug in het centrum eten we een pannenkoekje op een terras onder de luifel. Op ons programma staat nog Mu.Zee, het museum voor moderne kunst in Oostende. Het gebouw was ooit een warenhuis en het doet mij donker en rommelig aan. Ik mis een goede uitleg bij de verschillende tentoonstellingen en verdwaal een beetje tussen de verschillende verdiepingen en kunstwerken. Ben niet een enorme kunstkenner maar kan er normaal wel van genieten. Hier lukt dat nu niet echt.

Uit eten zoals uit gaan eten moet zijn
Na alle wandeltochten en regen verheugen wij ons op een culinair hoogstandje bij restaurant Mange Tout, op de Visserskaai 22. Met een vermelding in de Michelingids (twee vorkjes) en winnaar van de Gouden Vork moet dit een bijzondere ervaring worden. De eigenaresse Lieva Debruyne heet ons van harte welkom bij de rolstoeltoegankelijke zij-ingang. Het restaurant zit wat weggestopt tussen de lelijke gebouwen op de boulevard en heeft geen terras maar, binnen is het licht en stijlvol ingericht. We genieten van het begin tot het eind. We kiezen het vier-gangen diner, maar de bijzondere amuses maken er een acht-gangen feest van. Bijzondere, echt verfijnde smaken met leuke details en nu en dan een leuke gesprekje met de eigenaresse, het is rustig in het restaurant dus er is tijd. De overheerlijke wijntjes maken het helemaal compleet. Je betaalt hier natuurlijk ook voor, maar wat mij betreft is het dat waard. De glaasje oude Port als toetje na het toetje maakt dat wij heerlijk slapen… Er is ook een invalidentoilet, bereikbaar met een lift.

Afscheid
Vandaag checken we uit in hotel Bero, op pad naar ons volgende adres in Middelkerke. Omdat de dichtstbijzijnde toegankelijke tramhalte wat verder van ons hotel ligt lopen we een eindje over de boulevard en daar ben ik blij om! Ik zie namelijk nog even het Oostende zoals ik het me in mijn gekke romantische gedachte had voorgesteld. Onder de Koninklijke gaanderijen is een tentoonstelling van Maurice Antony, de beroemdste fotograaf van Oostende. Waar vroeger de koning en zijn hoge gasten onder de zuilengangen van het paleis naar de renbaan konden lopen, hangen nu grote foto’s van vervlogen tijden. De beelden geven een mooi beeld van Oostende in de jaren twintig/dertig, met in het bijzonder het opkomende kusttoerisme. Al geen grote hoepelrokken meer maar wel prachtige badpakken en strandkoetsjes! Ook op de oude foto’s is de kust al behoorlijk volgebouwd maar, wel stijlvoller dan nu. Wat is het Kursaal daar nog mooi! Gebouwd als concert- en balzaal maar helemaal platgebombardeerd door de Duitse bezetter in de tweede wereldoorlog. Na de oorlog is het Kursaal weer opgebouwd en ook al is het nu een beschermd monument, mooi kan ik het niet vinden. De Belgische kust staat erom bekend, volgebouwd en lelijk. En ja, ik kan het niet anders zien. Iedereen wil uitzicht op zee en dat maakt hoogbouw tot een logische keuze. Maar kijk je naar de zee dan blijft het prachtig en de kilometers lange, brede boulevard is met de rolstoel wel heerlijk. Vooral met de mooie donkere wolken en de zonnestralen daar tussendoor. Ik kan ook even schelpjes zoeken, het betonnen pad brengt mij tot bijna aan de zee. Wij nemen afscheid van Oostende. De Kusttram brengt ons naar Middelkerke. Hierover binnenkort meer. Of misschien moet je wachten op het vervolg van mijn verhaal in de vakantiespecial van Support Magazine

Strandpad Oostende
Betonnen strandpad Oostende
Koninklijke Gaanderijen Oostende, Maurice Antonio
Koninklijke Gaanderijen Oostende, Maurice Antonio

Nog even

1. Mijn treinreis…
Mijn complimenten aan de assistenten van de NS en de Belgische spoorwegen want zowel de heenreis als de terugreis verlopen geheel volgens plan. Overal werd ik vriendelijk onthaald en weer uitgezwaaid! Je bent even onderweg maar het lukt gewoon goed! Overigens, haal je geen luxe in je hoofd, het heeft het geen enkele zin een eerste klas kaartje te kopen, voor rolstoelers zijn simpelweg geen eerste klas plaatsen beschikbaar.

2. Andere slaapadresjes in Oostende
Ik heet geen Eelke als ik niet even een bezoekje breng aan een ander hotel in Oostende. Maar eerlijk is eerlijk, we zijn blij dat Hotel Melinda volgeboekt was. Het hotel ligt verder van de gezelligheid en de kamer is een stuk kleiner dan ons hotel Bero. Met de witte tegels en oude meubels is Melinda behoorlijk ongezellig en toe aan een opknapbeurt. Aanpassingen lijken wel oke. Ik kreeg nog een tip van een goede Belgische vriend, hij had eens met een stel vrienden een 12-persoonshuis gehuurd in Oostende. Het staat (nog) niet in de gids van Toegankelijk Vlaanderen maar ziet er goed uit, achter de Zeedijk, inclusief aangepast sanitair en hoog-laag bed. Helaas kreeg ik ter plekke geen contact met de eigenaar dus kon ik niet even langsgaan. Kijk op vakantieappartement Equus.

3. Hulp op het strand
Zon, zee, zorgeloos. Ik was net te vroeg maar in de twee zomermaanden (juli en augustus) zijn er in zes badplaatsen langs de Belgische kust speciale voorzieningen (strandrolstoelen, tillift, sanitair etc) en opgeleide assistenten aanwezig. De assistenten kunnen helpen bij de persoonlijke verzorging (toiletbezoek, omkleden) of bij de transfer van rolstoel naar strandrolstoel.

 

Eelke gaat de trein in, Belgie

 

* Voor de niet gehandicapten en/of niet openbaar vervoer reizigers, in- en uitstapassistentie regel je als rolstoeler zelf via een speciaal nummer bij de NS. Je wordt dan persoonlijk op een van te voren afgesproken tijd in en uit de trein geholpen door twee mensen met een enorme plank op wielen, in vakjargon ‘de brug’ genoemd.

 

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren